دکتر کیومرث یزدانپناه، استاد ژئوپلیتیک دانشگاه تهران نوشت: نقش جغرافیایی این منطقه حیاتی در آینده قدرت جهانی است که از هر جهت منطقهای فعال، اثرگذار و بازیگر پرور خواهد بود. چه بسا که اهمیت آن از منطقه آلاسکا هم برای امریکا بیشتر بشود
توافق اخیر باکو و ایروان که با خودشیفتگی از سوی دونالد ترامپ «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی جهانی» نام گرفته، در عمل یک پیماننامه ژئوپلیتیک برای تغییر نقشه راهبردی قفقاز و محاصره ایران است. جزئیات این توافق، ماهیت واقعی آن را آشکار میسازد آنجا که واگذاری حق انحصاری مدیریت گذرگاه زنگزور به ایالاتمتحده آمریکا برای مدت ۹۹ سال را به رسمیت میشناسد. این بند، که به معنای یک قرارداد استعماری مدرن است، نشان میدهد که این کریدور نه برای صلح منطقهای، بلکه برای استقرار دائمی قدرت فرامنطقهای در جوار مرزهای ایران طراحی شده است.
کریدور زنگهزور برای باکو و ترکیه، تحقق آن به معنای تکمیل اتصال مستقیم جهان ترک است و برای روسیه، کریدوری استراتژیک در مسیر کریدور شمال-جنوب که خاک ایران را به اوراسیا وصل میکند. اما این مسیر برای ایران، تهدیدی بالقوه برای مرز تاریخی با ارمنستان و نفوذ سنتیاش در قفقاز است.
طرح آذری-آمریکایی کنترل صدساله دالان زنگهزور، بهرغم ظاهر سازشجویانه، در واقع تلاشی برای تحمیل نفوذ جدید و تغییر معادلات ژئوپلیتیکی در قفقاز است که میتواند ثبات منطقه و امنیت ملی ایران را به مخاطره بیاندازد. مخالفت قاطع ارمنستان و ایران با این طرح، نمایانگر مقاومت پایدار ملتها و دولتهای منطقه در برابر مداخلات خارجی و تلاش برای حفظ حاکمیت ملی است.
نشست قفقاز موسوم به ۳+۳ با حضور بازیگران منطقهای و فرامنطقهای موجب شد تا بار دیگر مسئله فعل و انفعالهای این منطقه و اختلافهای پیدا و پنهان درباره زنگزور برجستهتر شود. به باور گروهی از ناظران، کشورهای فعال در منطقه قفقاز تلاش دارند تا از این سنگر در برابر نفوذ بازیگران عربی حراست کنند
بهروز صمدوف چهره دانشگاهی و نویسنده جوان آذربایجانی در تاریخ ۲۱ آگوست در جمهوری آذربایجان بازداشت شد. او به دلیل آن که نوشتههای انتقادی درباره درگیری آن کشور با ارمنستان نوشته بود به خیانت متهم شده است.
سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان معتقد است: برخی از کشورها اصولا از اینکه صلح بین آذربایجان و ارمنستان ایجاد و تثبیت شود ناراضی هستند. ترکیه قصد داشت از مسیر استان سیونیک ارمنستان که به زنگزور موسوم شده به باکو برساند.
درحالیکه کشورهای مسلمان موضع انتقادی نسبت به رفتار اسرائیل در غزه دارند؛ اما موقعیت آذربایجان در قفقاز باعث شده تا روسیه و ترکیه همزمان با مواضع شدید علیه تلآویو، سیاست عملی خود را برای حفظ روابط اسرائیل و آذربایجان انجام دهند.
کد خبر: ۲۲۰۹۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۶
در حالی که جامعه اسلامی به دنبال فشار بر تل آویو است
چندین بازیگر کلیدی، شامل راتیو انرژیز Ratio Energies و نیو مد New Med از اسرائیل، انی ایتالیا، بی پی و سوکار آذربایجان مجوزهایی را برای اکتشاف و توسعه ذخایر تازه گاز طبیعی در شرق مدیترانه دریافت کرده اند و بر آبهای نزدیک به میدان گازی لوییاتان متمرکز هستند که یکی از بزرگترین میدانهای زیرآبی گاز جهان به شمار میرود
رئیس جمهور ضمن اعلام مخالفت با حضور و دخالت بیگانگان در منطقه قفقاز، بر موضع جمهوری اسلامی ایران مبنی بر حل مسائل جمهوری آذربایجان و ارمنستان از طریق گفتگو تاکید کرد.
در مورد رفتار ولادیمیر پوتین در مورد قفقاز «گیج» هستیم، در حالی که این همه در اوکراین به روسیه کمک کردیم؛ میبینیم که پوتین در ارمنستان با ترکیه، آذربایجان و غرب همراهی میکند؟
در حالی ترکیه، آذربایجان، اسرائیل و روسیه از نظم جدید منطقهای در قفقاز جنوبی استقبال میکنند که ایران در برابر سناریویی چندوجهی از کنشگری همسایگانش قرار دارد. خبرآنلاین اهداف بازیگران این زمینبازی را بررسی میکند
ناصر نوبری در یادداشتی مینویسد: روشن است که ترکها و صهیونیستها با موقعیتی که به دست آوردهاند و جای پایی که محکم کردهاند همراه با عطش آذری ها، مجدانه به دنبال گسترش نفوذ خود بوده و قفقاز را به یک مزاحمت فعال دائمی و خطرناک ژئواستراتژیکی علیه جمهوری اسلامی ایران تبدیل میکنند.
ایران هر چند با راه اندازی کریدور راه آهن و یا اتوبان مخالفت ندارد، اما از هرگونه تغییر ژئوپلیتیک و تغییر مرزها جلوگیری میکند. مسلما اگر آنکارا و باکو احساس کنند تهران در موقعیتی نیست که قدرت را در قفقاز جنوبی حفظ کند، به پیشروی در ارمنستان و بدست گرفتن استان سیونیک دست میزنند، در این شرایط ایران واکنشهای بسیار سختی خواهد داشت و آن را فاجعهای ژئوپلیتیکی میبیند.
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی مینویسد: تا پیش از این، از آغاز انسداد ارتباط جمهوری خودمختار با خاک اصلی جمهوری آذربایجان از سالهای ۱۹۸۸ به بعد تا کنون، با گذر از قلمرو جمهوری اسلامی ایران بر قرار میشد و میشود که آذریها با استفاده از این فرصت، بین دو سو ارتباط برقرار میکردند (و اکنون نیز برقرار میکنند) و هیچگاه قدردان ایران هم نبوده اند.
ورود امریکا و اسرائیل به بحران آذربایجان و ارمنستان در کنار تلاش ایران برای اجرای توافقنامه با روسیه در تکمیل راه آهن رشت ـ آستارا، معادلهای پیچیده در برابر ایران قرار داده که در صورت اقدام نظامی آذربایجان علیه قراباغ، ایران در دوراهی انتخاب حفظ ژئوپلیتیک یا برتری اقتصادی قرار خواهد گرفت
تاثیر این تنشها بر روابط ایران و همسایگان را به دو دسته تقسیم میکنم: یک؛ تلاش برای بر هم زدن همسایگی ایران و ارمنستان و قطع این همسایگی و دوم این که ژئوپلیتیک ایران را تضعیف کنند و اجازه ندهند ایران از طریق ارمنستان به روسیه، بلاروس و گرجستان متصل باشد و هربار برای عبور از مرز، مشکلاتی را برای کامیون ها، توریستها و خودروهای عبوری، ایجاد کنند
ایران برای حفظ کریدور خود به ارمنستان و البته عدم دسترسی ترکیه و شاید ناتو و اسرائیل به کاسپین اکنون نیاز دارد که گذرگاه لاچین را باز نگه دارد و مرزهای خود با ارمنستان را حفظ کند و این مساله دو بعد جدی امنیتی و اقتصادی برای ایران در پی دارد و از سوی دیگر ارمنستان نیاز دارد برای گذر از محاصر تمام و کمال باکو و کنترل مرزهایش با ایران، باریکه مرز خود با ایران را حفظ کند.